Wpisy z kategorii ‘Ludzie’

Plemiona subarktyki

9 lipca 2010

32Inuici, to plemię, które żyło w mroźnej Arktyce. Nawet tam, gdzie mogłoby się wydawać, że nie ma możliwości normalnego życia dla człowieka, ludzie mieszkają. Mowa tutaj o terenach od Grenlandii po Syberie, czyli o północnych częściach globu, gdzie temperatura w zimie dochodzi do minus pięćdziesięciu stopni, a woda w przybrzeżnym pasie Oceanu Arktycznego zamarza na grubość dwóch metrów. Ziemie te zaludnili Inuici, częściej nazywani Eskimosami. Potrafili oni przetrwać w tak ekstremalnych warunkach dzięki stworzeniu najcieplejszej na świecie odzieży i domom budowanym z kostek lodowych. Odzież wykonywali ze skór zwierzęcych, które przylegały do ciała, ale nie przepuszczały powietrza. Dół takiego stroju był luźny, co umożliwiało chłodzenie ciała, a podczas płynięcia kajakiem Inuita przywiązywał dół stroju do krawędzi włazu, aby zabezpieczyć się przed dostaniem się wody. Podstawowym pokarmem Eskimosów było mięso z upolowanych zwierząt. Polowali na morsy, foki, wieloryby i karibu. Zimą polowali na morsy, których mięso przeznaczali dla psów, a skóra była im potrzebna do wykonywania łodzi nazywanych umiakami. Wędrowne plemiona żywiące się ty, co dała natura. Pod pojęciem Wielkiego Zagłębia kryją się najgorsze pod względem klimatycznym i geograficznym obszary Stanów Zjednoczonych. Są to ziemie obejmujące Nevadę, Utah, Oregon, Wyoming, Idaho i Kolorado. Pod względem klimatycznym cechują te tereny gorące, bezdeszczowe lata, srogie zimy, a kiedy pojawia się deszcz to jest to gwałtowna i niebezpieczne nawałnica. Spieczona pustynna ziemia daje niewiele plonów. Ziemie te, obejmujące aż milion kilometrów kwadratowych zamieszkiwało dziewięć plemion. Nie mogli oni liczyć na plony ziemi, dlatego żywili się tym, co dała im natura. Łapali jaszczurki, polowali na zwierzęta, zbierali robaki i nasiona. Nie mieli domów, ponieważ ciągle wędrowali zatrzymując się tylko na dłużej w celu zebrania orzechów i nałapania królików. Momentem przełomowym dla ich życia był rok tysiąc osiemset pięćdziesiąty dziewiąty, kiedy na terenach ich wędrówek odkryte zostało złoto. Latem, spieczoną słońcem pustynną ziemię ludy Wielkiego Zagłębia przemierzały boso, zimą wkładały sandały wykonane z plecionego włókna jukowego. Małe dzieci noszone były na plecach w specjalnych kolebkach, w których były zasznurowane i znajdowały się cały czas w pozycji pionowej. Ludy, specjalizujące się w wyrobie łuków i wspaniałych toreb.Pod geograficznym określeniem Wielkiej Równiny na terenie Ameryki Północnej kryje się obszar zamknięty z jednej strony prze Góry Kaskadowe, na zachodzie, z drugiej Góry Skaliste, na wschodzie, oraz rzekę Oregon aż po tereny zachodniego Wyoming i Idaho. Obszar ten był zamieszkiwany przez dwadzieścia pięć plemion. Były to ludy mieszkające latem w namiotach, a zimę w półziemiankach przykrywanych ziemią w celu utrzymania ciepła. Dostęp do zasobnych w ryby rzek spowodował, że podstawowym ich pokarmem były łososie. Konie na Wielką Równinę dotarły stosunkowo późno, bo dopiero w osiemnastym wieku, miały jednak potężny wpływ na życie tych plemion. Bardzo szybko udało się tym ludom opanować sztukę hodowli koni, dzięki szybkości i zwinności tego zwierzęcia mogli rozszerzyć zasięg swoich wypraw. Korzystając ze sprzyjającego podróżom lata wyprawiali się nawet do Kalifornii, gdzie dokonywali handlu wymiennego. Do przywożenia towaru stosowali specjalne torby przyczepiane do siodeł. Torba nazywana parflecze była na tyle pojemna, aby włożyć do niej nie tylko pożywienie na drogę, ale również odzież. Składała się ona z pasa skóry, który załamywał się w dwóch trzecich długości.

Acoma i Czejenowie

11 czerwca 2010

13Acoma to kolejni Indianie, których w Ameryce Północnej można spotkać do dzisiejszego dnia. Mieszkają oni bowiem w rezerwacie, który znajduje się w stanie Nowy Meksyk. Przez całe setki lat styl życia tych ludzi w ogóle nie uległ zmianie. Co więcej, wciąż zamieszkują dokładnie tę samą osadę co i przed laty – ciekawostką w tym miejscu może być informacja, iż jest to najstarsza na całym obszarze Stanów Zjednoczonych zamieszkana przez ludzi osada. Pierwsze zapiski na temat tej ludności datowane są na schyłek lat trzydziestych szesnastego stulecia. Indianom tym dość długo udawało się obronić swoją niezależność przed najazdami ze strony europejskich konkwistadorów. Aktualnie zajmują się tym samym, co dawniej, a zatem jest to w głównej mierze rolnictwo. Uprawiają wiele roślin – przede wszystkim kukurydzę, fasole, dynię czy melony. Ponadto zajmują się także hodowaniem zwierząt – koni, owiec, osłów i kóz. Czejenowie to jedno z bardziej znanych plemion Ameryki Północnej, jakie swego czasu zamieszkiwały Wielkie Równiny. W chwili obecnej są to ludzie posługujący się nade wszystko językiem angielskim. Dodatkowo niespełna dwa tysiące spośród nich używa dodatkowo czejeńskiego języka. W okresie, kiedy Ameryka Północna stała się obiektem najazdów ze strony europejskich konkwistadorów, Czejenowie wykazali się niezwykłą walecznością w obronie swojej niezależności. W późniejszym okresie, kiedy już współpracowali z białoskórymi mieszkańcami Ameryki, pracowali dla nich i świetnie sprawdzali się w roli zwiadowców, a także przewodników. O ile początkowo zajmowali się przede wszystkim rolnictwem i uprawianiem ziemi, o tyle w późniejszym okresie zmienili swój tryb życia. Stali się przede wszystkim myśliwymi i koczownikami. Zmieniali również miejsca swojego zamieszkania. Dzieli się na Północnych i Południowych.

Dakotowie i Indianie

2 czerwca 2010

14Dakotowie to kolejne spośród indiańskich plemion Ameryki Północnej, jakie zamieszkiwały obszary Wielkich Równin. Dzielono je na części zachodnią, wschodnią oraz środkową. W tłumaczeniu na język polski, nazwa tego plemienia oznacza tyle, co „przyjaciele” albo „sprzymierzeni”. Jeżeli chodzi o liczebność w dzisiejszych czasach tej społeczności, to szacuje się, iż na terenie Stanów Zjednoczonych żyje nieco ponad sto tysięcy Dakotów, natomiast w Kanadzie liczba ta jest dziesięciokrotnie niższa. Aktualnie zamieszkiwanymi przez nich obszarami są przede wszystkim dwa stany Stanów Zjednoczonych, a mianowicie – Dakota Południowa oraz Dakota Północna. Tylko niewielka ich grupa spotkana jest w rezerwatach, zdecydowana większość zamieszkuje „normalne” miasta. Są to ludzie mający bardzo duże poczucie swojej tożsamości, kultywują tradycje kulturalne, natomiast rodzina stanowi dla nich wartość najważniejszą. Abenakowie byli indiańskim plemieniem, które zamieszkiwało przede wszystkim terytoria dwóch dzisiejszych stanów w Stanach Zjednoczonych takich jak Maine oraz New Hampshire. To między innymi właśnie z nimi jako pierwszymi zetknęli się pierwsi osadnicy rodem z Wielkiej Brytanii, kiedy dotarli do Ameryki Północnej. Europejczycy spotkali się z nimi pierwszy raz w połowie lat dwudziestych szesnastego stulecia. Swoje domy mieli oni zwyczaj określać mianem wigwamów – nazwa ta bardzo szybko się przyjęła pośród Europejczyków i zaczęli jej używać w odniesieniu do wszystkich indiańskich domostw. W poszczególnych plemieniach Abenaków panował taki zwyczaj, że znajdowało się w nich po dwóch wodzów, z których każdy odpowiadał za zupełnie różne kwestie. O ile w kompetencjach jednego leżały tylko i wyłącznie kwestie wojenne, o tyle drugi odpowiadał za wszystkie pozostałe sprawy związane z codziennym życiem.

© Środowisko i ludność