Tęcza i błyskawica

22 stycznia 2019

Tęcza jest szerokim łukiem, który powstaje z połączenia odpowiedniego położenia deszczu oraz promieni słonecznych. Jego promień sięga zazwyczaj blisko 42 stopni.. Barwa fioletowa leży wewnątrz tego łuku, czerwona zaś na zewnątrz. Niekiedy obserwuje się jeszcze drugą tęczę, tak zwaną tęczę wtórną o mniejszej jasności i promieniu zewnętrznym 51 stopni. W przypadku tęczy wtórnej barwa fioletowa znajduje się po zewnętrznej stronie łuku, czerwona – po wewnętrznej. Tęczę można niekiedy zaobserwować również przy blasku księżyca, nie jest ona jednak kolorowa, tylko płowa z bladoczerwonym brzegiem. Tęcza jest zjawiskiem optycznym występującym w atmosferze ziemskiej. Tęcza nie tworzy się przy całkowicie czystym, ani przy całkowicie pokrytym chmurami niebem. Warunkiem jej utworzenia jest lokalny deszcz oświetlony promieniami słonecznymi. Zamiast deszczu, tęczę można także dostrzec obserwując na przykład podświetloną fontannę czy wodospad. Tęcz powstaje w wyniku załamanie się i odbicia promieni słonecznych w cząstkach wody. W wyniku tego białe światło słoneczne ulega rozproszenia, dzięki czemu możemy dostrzec poszczególne barwy widma. Błyskawica jest to wyładowanie elektryczne podczas burzy, któremu często towarzyszą zjawiska świetlne rozmaitej rozciągłości i osobliwego kształtu. Błyskawice tworzą linie proste, mogą się jednak rozgałęzić, częściowo do góry, częściowo w dół. Występują również błyskawice, które widoczne są tylko jako rozjaśnienie powierzchni chmury, inne znów w ciągu ułamka sekundy przypominają świecący sznur pereł. Często po takich wyładowaniach atmosferycznych następują gwałtowne opady. Błyskawica jest wyładowaniem elektrycznym, potrzebującym silnego pola elektrycznego, które tworzy się w chmurze burzowej. Zwykle przed błyskawicą pojawia się słabsze wyładowanie poprzedzające. Potem dopiero występuje wyładowanie główne, które składa się z wielu wyładowań cząstkowych. Różnice napięcia osiągają kilkaset milionów woltów. Energię elektryczną wytworzoną w ciągu jednej błyskawicy ocenia się przeciętnie na 100 kWh. Najczęstszą forma, błyskawicy jest błyskawica liniowa. Błyskawica płaska jest niewidzialnym wyładowaniem, które rozjaśnia chmury. Każda błyskawica biegnie przez utorowaną wcześniej przez siebie drogę.

© Środowisko i ludność