Historia żółwi

8 września 2022

Żółwie to praktycznie jedyne zwierzęta, które od wielu milionów lat nie uległy większym zmianom. Przodkowie dzisiejszych żółwi żyli już w okresie jurajskim – i wyglądały wówczas niemal identycznie jak dziś. Pierwsze istoty noszące pancerz żyły około 250 milionów lat temu. 100 milionów lat później pojawiły się żółwiopodobne, bezzębne istoty. Wiele wskazuje na to, że to właśnie one były przodkami żółwi słoniowych z Galapagos. Około 50 milionów lat temu, w triasie, żyły istoty bardzo podobne do żółwi, posiadały jednak długie zęby, wiele pływały, wyposażone były ponadto w długi ogon. Nazywały się plakodonty. Nie dotrwały jednak dzisiejszych czasów, wszystkie wyginęły. Do dziś naukowcy sprzeczają się co do sposobu, w jaki żółwie dostały się na wyspy Galapagos. Jedna z teorii mówi, że tamtejsza populacja zrodziła się z kilku istot, które wpadły do morza w okolicach wybrzeży południowej Ameryki i zostały przez prąd morski skierowane na wyspy. Teoria ta ma wielkie poparcie w świecie naukowym, ponieważ udowodniono, że wiele zwierząt lądowych w taki właśnie sposób skolonizowało różne wyspy. Dziś znamy wiele form żółwi żyjących na Galapagos, z czego najciekawszym jest z pewnością żółw olbrzymi.

Żółw, a człowiek

Wyspy Galapagos istnieją w świadomości białego człowieka od roku 1535, gdy to zostały odkryte przez biskupa Panamy, Tomasza de Berlanga. W wiekach XVII i XVIII wyspy Galapagos były świetną bazą wypadową piratów, główną na całym obszarze. Zabili oni bardzo wiele żółwi, bardzo im bowiem smakowały i były łatwe do przetrzymywania na statkach, jako niezbyt wymagające istoty. Gdy zakończyła się plaga piractwa na tych terenach kolejnym zagrożeniem dla żółwi olbrzymich stali się łowcy waleni, którzy przywędrowali tam z terenów Ameryki. Na wyspach ścinali wiele drzew, zdobywali wodę słodką, a żółwie masowo umieszczali w swoich ładowniach – stanowiły dla nich znakomity zapas żywności, żółwie bowiem potrafiły w nich długo przeżyć. Wyspy Galapagos zostały objęte ochroną w roku 1930, zamknięto wówczas dla ludzi ich teren. Niedługo po tym na wyspie Santa Cruz postawiono budynek dla stacji badawczej, której zadaniem było chronić żółwie olbrzymie. Ośrodek ten funkcjonuje po dzień dzisiejszy, a jego pracownicy bardzo pomagają żółwiom. Zbierają na przykład ich jaja, bo gniazda żółwi są bardzo często niszczone przez zdziczałe domowe zwierzęta, które zamieszkują wyspę. Ponadto odławiają chore żółwie i leczą je w specjalnych ośrodkach medycznych.

© Środowisko i ludność